Thời gian thấm thoắt thoi đưa CTY CỔ PHẦN HOVI2LO do ông Phạm Nhân làm chủ tịch HDQT và ông Từ Trần làm giám đốc đã được 3 tuổi.
Dù mới thành lập nhưng ơn giời, ba năm qua công ty làm ăn có lãi, Doanh Thu trung bình một năm là 1 tỷ đồng và lãi sau thuế lên tới 300 triệu. Tốc độ tăng trưởng bình quân năm là 20%.
Một cơ may đã đến khi một nhà đầu tư mạo hiểm thích mô hình kinh doanh của HOVI2LO và quyết định chi 3 tỷ đồng để mua đứt đuôi công ty đó.
Trong phiên họp để lấy ý kiến. Có người chủ bán, người chủ không bán.
Bên chủ bán cho rằng mức giá như vậy là quá hời, Cty chỉ có vốn điều lệ 500 triệu, cộng với phần lợi nhuận giữ lại hàng 3 năm qua thêm 300 triệu (hàng năm chia lời 100 triệu nên chỉ còn 100tr/năm, ba năm là 300 triệu). Tổng vốn là 800 triệu. Bán 3 tỷ lời tới 2, 2 tỷ chia nhau phè phỡn cho sướng.
Bên chủ giữ lại tiếc rẻ, công ty đang ăn nên làm ra tốc độ tăng trưởng tận 20%, chỉ 5, 6 năm nữa sẽ có 3 tỷ, còn khoản lời sau 5 năm đó mình vẫn hưởng, ngu gì bán.
Riêng ông, thưa ông Phạm Nhân chủ tịch HDQT ý kiến của ông là gì? Bán hay không bán, 3 tỷ là đắt hay rẻ?.
Khi rơi vào tình huống này bạn cần phải có một chút kiến thức tài chính để định giá doanh nghiệp của bạn nếu không bạn có thể bị hớ vì gia trị công ty của bạn không được tính bằng thứ hiện có.
Ví như trong trường hợp này mức giá đưa ra cao hơn rất nhiều giá đặt mua của nhà đầu tư kia định giá Cty HOVI2LO của bạn có giá là 4,28 tỷ.
Vì sao lại vậy. Là một doanh nghiệp ăn nên làm ra người ta định giá dựa vào dòng tiền chứ không định giá dựa trên giá trị Tổng tài sản. Tức là lúc này cty của bạn được định giá bằng dòng tiền do hoạt động kinh doanh mà nó mang về hàng năm (được tính bằng lãi sau thuế + khấu hao tài sản - tiền đầu tư vào tài sản mới, tất cả nội dung này đều được ghi rõ ràng trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ). Chứ không phải bằng tài sản công ty hay nguồn vốn nữa.
Để dễ hình dung phương pháp định giá này, bạn hãy so sánh thế này. Với 500 triệu đồng bạn đem gửi ngân hàng với lãi suất một năm tính thoáng là 7%, như vậy một năm số tiền lãi của bạn là 35 triệu đồng (500 triệu x7%) . Vậy nếu bạn muốn nhận lãi 300 triệu/năm từ ngân hàng thì bạn cần gửi số tiền là 300 triệu/7% bằng 4,28 tỷ. Nghĩa là bạn phải vác 4,28 tỷ gửi vào ngân hàng bạn mới nhận được số tiền 300 triệu lãi hàng năm.
Vậy để nhận lãi 300 triệu một năm nên giá trị công ty HOVI2LO của bạn phải tương đương 4,28 tỷ.
Các nhà đầu tư tài chính dùng phương Pháp này để định giá một tài sản đang sinh lời. Và nó được gọi là phương Pháp chiết khấu dòng tiền.
Bản chất của phương Pháp này là quy số tiền nhận được trong tương lai về hiện tại.
Thế nhưng cách tính như vậy còn quá thiệt thòi vì hiện thu nhập của Cty bạn không đứng yên, nó còn tăng trưởng 20%/năm. Tức là nếu năm thứ 3 này là 300 triệu/năm thứ 4 là 360 triệu/năm thứ 5 là 432 triệu...
Giả sử bạn duy trì tốc độ này trong 10 năm thì số tiền là:
Lúc này công thức sẽ được tính thêm cả phần tăng trưởng 20%, và mức điều chỉnh là 8,6% (mức chịu rủi ro của tiền khi quy về hiện tại, thường được lấy lãi suất trái phiếu chính phủ). Số tiền sơ sơ theo phương Pháp này là hơn 6 tỷ.
Bạn thấy đấy tài chính có những thứ rất thú vị, và bổ ích.
Trong nội dung này để đơn giản cách tính tôi đã lấy Lãi ròng thay cho dòng tiền chủ sở hữu. Để bớt đi các công thức, khi bạn định giá Cty thì căn cứ vào bao cáo tài chính sẽ có đủ dữ liệu để bạn tình toán.
Ngoài ra còn vài phương Pháp phổ biến nữa tôi sẽ giải thích sau đây.
*** PHƯƠNG PHÁP P/S
P là giá Dn
S là doanh thu bình quân.
Các nhà đầu tư thường chấp nhận P/S bằng 3-4 lần hoặc căn cứ vào chỉ số bình quân của ngành trên sàn chứng khoán.
Nếu định giá theo phương Pháp này. Cty của bạn sẽ có giá khoảng 3-4 tỷ (doanh thu cty bạn là 1 tỷ)
*** PHƯƠNG PHÁP P/E
P là giá
E là lãi ròng (thực chất nó là thứ nhập trên cổ phần, nếu định giá cổ phần)
Các nhà đầu tư thường chấp nhận chỉ số này là 7-8, hay định giá dựa trên chỉ số bình quân PE ngành trên Thị trường chứng khoán.
Với phương Pháp này thì giá CTY sẽ là 2,1 tỷ -2,4 tỷ. Vì lãi của bạn là 300 triệu.
Cả 2 cách tính này sẽ thiệt thòi cho Chủ sở hữu công ty vì trong giai đoạn công ty tăng trưởng mức PE phải đôi khi 2 con số.
******
Những phương Pháp không có trong lý thuyết tài chính
*** Facebook định giá whatsapp bằng những tấm ảnh.
*** Uber và Grap được định giá nhờ những cuốc xe.
Đây là những kiểu định giá sáng tạo cho những công ty được cho là tiềm năng nhưng chưa sinh lời. Đặc biệt là các cty công nghệ.
Trên đây chỉ là một chút kiến thức tôi hiểu được. Mong được chỉ giáo thêm. Đa tạ.
Xem thêm:
PHẦN 1: CÁC LOẠI HÌNH DOANH NGHIỆP Ở VIỆT NAM
PHẦN 2: HÀNH TRÌNH KHỞI NGHIỆP PHẦN 2: CÔNG TY CỔ PHẦN
